دستگاه جوش زیر پودری
اصول عملکرد دستگاه جوش زیرپودری
در این روش، جریان الکتریکی از طریق یک الکترود (معمولاً سیم جوش) به قطعه کار منتقل میشود و قوس در زیر پودر جوش تشکیل میشود. پودر جوش ذوب شده و به همراه فلز الکترود، حوضچه مذاب را تشکیل میدهد. پس از سرد شدن، سرباره تشکیلشده روی جوش را میتوان به راحتی جدا کرد.
مزایای جوش زیرپودری:
سرعت جوشکاری بالا (بهویژه در ضخامتهای زیاد)
کیفیت بالای جوش (کمترین تخلخل و ناخالصی)
عدم نیاز به گاز محافظ (پودر جوش نقش محافظت را دارد)
کمترین پرتاب جرقه و دود (به دلیل پوشیده بودن قوس)
قابلیت اتوماسیون و مکانیزه شدن
معایب جوش زیرپودری:
محدودیت در موقعیت جوشکاری (معمولاً فقط برای جوشکاری افقی و تخت مناسب است)
نیاز به تمیزکاری سرباره پس از جوشکاری
هزینه اولیه بالا برای تجهیزات و پودر جوش
اجزای اصلی دستگاه جوش زیرپودری
منبع تغذیه (Power Source):
معمولاً از نوع جریان مستقیم (DC) یا جریان متناوب (AC) با آمپراژ بالا استفاده میشود.
در برخی سیستمها از ترکیب DC+AC برای کنترل بهتر قوس استفاده میشود.
سیستم تغذیه سیم جوش (Wire Feeder):
سیم جوش به صورت پیوسته از طریق یک موتور به منطقه جوش هدایت میشود.
سرعت تغذیه سیم باید با سرعت ذوب آن تنظیم شود.
مخزن و سیستم پودر جوش (Flux Hopper & Delivery System):
پودر جوش قبل از تشکیل قوس روی سطح کار پاشیده میشود.
پودر مصرفشده قابل بازیافت است.
قلاب جمعآوری پودر (Flux Recovery System):
پودر استفادهنشده جمعآوری و برای استفاده مجدد بازیافت میشود.
سیستم خنککننده (Cooling System):
در دستگاههای پرقدرت برای جلوگیری از overheating استفاده میشود.
کنترلر و سیستم اتوماسیون (Controller):
در دستگاههای پیشرفته، پارامترهایی مانند سرعت تغذیه سیم، ولتاژ و جریان به صورت دیجیتالی کنترل میشوند.
انواع دستگاه جوش زیرپودری
1. دستگاه جوش زیرپودری دستی (Manual SAW)
اپراتور به صورت دستی مشعل را هدایت میکند.
برای کارهای کوچک و تعمیرات استفاده میشود.
2. دستگاه جوش زیرپودری نیمهخودکار (Semi-Automatic SAW)
تغذیه سیم به صورت خودکار انجام میشود، اما حرکت مشعل دستی است.
برای جوشکاری طولانیتر مناسب است.
3. دستگاه جوش زیرپودری تمامخودکار (Automatic SAW)
تمام مراحل جوشکاری (تغذیه سیم، حرکت مشعل و پاشش پودر) به صورت خودکار انجام میشود.
در صنایع بزرگ مانند ساخت لوله و مخازن استفاده میشود.
4. دستگاه جوش زیرپودری چندالکترودی (Tandem SAW)
از دو یا چند الکترود به صورت همزمان استفاده میکند.
سرعت جوشکاری را افزایش میدهد و برای ضخامتهای بسیار زیاد مناسب است.
5. دستگاه جوش زیرپودری با قابلیت جوشکاری نواری (Strip SAW)
به جای سیم جوش از نوار فلزی استفاده میکند.
برای پوششدهی سطحی و جوشکاری لب به لب ورقهای ضخیم کاربرد دارد.
مواد مصرفی در جوش زیرپودری
1. سیم جوش (Electrode Wire)
جنس سیم جوش باید با فلز پایه سازگار باشد (معمولاً از جنس فولاد کمکربن، فولاد زنگنزن یا آلیاژهای نیکل).
قطر سیم جوش معمولاً بین 1.6 تا 6 میلیمتر است.
2. پودر جوش (Flux)
پودر جوش ذوبشونده (Fused Flux): از ذوب مواد معدنی تولید میشود و برای جوشکاری فولادهای معمولی استفاده میشود.
پودر جوش آگلومرهشده (Agglomerated Flux): از ترکیب مواد معدنی و چسبهای شیمیایی ساخته میشود و برای فولادهای آلیاژی مناسب است.
کاربردهای دستگاه جوش زیرپودری
ساخت مخازن تحت فشار و دیگهای بخار
جوشکاری لولههای انتقال نفت و گاز
ساخت پلها و سازههای فلزی سنگین
صنایع کشتیسازی و ساخت شناورها
تولید ریلهای راهآهن
دستگاه جوش زیرپودری یکی از پرکاربردترین روشهای جوشکاری در صنایع سنگین است که به دلیل سرعت بالا، کیفیت جوش عالی و قابلیت اتوماسیون، جایگاه ویژهای دارد. انتخاب نوع دستگاه (دستی، نیمهخودکار یا تمامخودکار) و مواد مصرفی مناسب (سیم جوش و پودر) بستگی به نوع پروژه و ضخامت فلز پایه دارد. با پیشرفت فناوری، سیستمهای جوش زیرپودری بهویژه در مدلهای چندالکترودی و نواری، کارایی بیشتری در صنعت پیدا کردهاند.